Ai. Toch weer teveel geld uitgegeven. Volgende maand maar wat zuiniger aan doen…
Waardoor we rood staan op onze betaalrekening en wat we moeten doen om het saldo weer aan te vullen, weten we zelf maar al te goed. Maar weet je ook hoe je dat doet met je ‘relatiebankrekening’? De relatiebankrekening is een metafoor voor elke menselijke relatie die we aangaan. Je kunt er op storten en de relatie verbeteren, of er saldo vanaf halen en de relatie verzwakken. Zolang je voldoende ‘geld’ op de relatiebankrekening hebt, is dat prima, maar kom je in het rood, dan kan de ander om schijnbaar niets de relatie verbreken. Dagvoorzitter en trainer Onbewuste Beeldvorming, Anke van Luijt zocht het uit.
Tekst Ellen Smink
Heb je bij de bank misschien maar een of twee rekeningen, een relatiebankrekening heb je met iedereen die je, hoe vluchtig ook, ontmoet, legt Anke uit. “Een ander verschil is dat je een relatiebankrekening die je met de ander opent, nooit kan opzeggen. Daarom is het als je een vriendin ontmoet die je jaren niet hebt gezien, vaak weer net als vroeger, het ‘saldo’ is nog in tact. Andersom kunnen mensen nog lang boos blijven over iets wat lang geleden gebeurd is. Een relatiebankrekening geeft uitdrukking aan de mate van vertrouwen en veiligheid die we binnen een (werk)relatie opbouwen. Regelmatige stortingen zijn als smeerolie, die elke relatie nodig heeft. Heb ik voldoende gestort, dan kan ik bij de ander ook wel eens een potje breken en wordt het me vergeven als ik bijvoorbeeld een afspraak vergeet. Het lastige is alleen dat een storting die wij denken te doen door de ander niet altijd als storting wordt gezien. Als ons gebaar niet als storting wordt opgevat, ervaren we dat meestal als een afwijzing en investeren we niet meer in deze relatie. Dan ontstaan er spanningen op de werkvloer die niet bepaald bijdragen aan ons werkgeluk. Vandaar mijn keuze voor dit onderwerp, want: hoe blaas je zo’n vastgelopen relatie nu weer nieuw leven in.”
Compliment als smeerolie?
Smeerolie voor je relatie zit hem, volgens Anke, vooral in de juiste stortingen naar behoefte doen op de relatiebankrekening. Maar wat nu als je een moeilijke relatie met je collega hebt, die wil verbeteren door het geven van een compliment, maar dat compliment totaal niet aankomt? Anke: “Die kans is niet ondenkbaar, want bij 80 procent van de mensen komt een compliment niet altijd als zodanig over. Dat iemand jouw goedbedoelde storting anders ervaart, kan voortvloeien uit ervaringen uit zijn of haar gezin van herkomst. Als iemand tegen mij zegt: ‘leuk jasje heb je aan’, pareer ik dat compliment altijd. Ik maak het dan kleiner door te zeggen dat ik het jasje in de uitverkoop heb gekocht. Toevallig had ik het er gisteren met mijn broer over. We realiseerden ons dat we vroeger thuis nul complimenten kregen. Doordat we het van huis uit niet hebben meegekregen, blijft dat in ons systeem zitten, waardoor we ieder compliment verkleinen of negeren en we het dus niet of nauwelijks ervaren als storting. Het kunnen aanvaarden van een compliment als storting heeft dus te maken met je barometer thuis: was die warm (veel complimenten gewend) of koud (weinig complimenten gewend)? Uiteraard hangt het ook af van de intentie waarmee iemand een compliment geeft. Een compliment dat eigenlijk bedoeld is om de ander een beetje te kakken te zetten en applaus te scoren bij de omstanders is een plastic compliment en dus een opname.”
Grootste storting
Als een compliment niet aanslaat, moeten we naar andere middelen zoeken om het saldo van de relatiebankrekening te verhogen. Anke: “Dat kan in simpele dingen zitten, zoals de deur open houden, bijval geven in een vergadering, even een hand op iemands schouder leggen, of een kop koffie meebrengen. Maar ook in grotere dingen, zoals je loyaliteit tonen door over deze persoon niet te roddelen en het voor hem of haar op te nemen als anderen wel wat negatiefs te zeggen hebben. De ander vat het pas op als storting als hij daardoor ook daadwerkelijk is geraakt en het gevoel heeft dat hij gezien en gehoord is. Als je met iemand een goede relatie wil opbouwen, is het zaak dat je leert zien waar de wezenlijke behoefte van de ander ligt. Het begint allemaal met de ander te begrijpen. De ander begrijpen is een van de grootste stortingen die je kunt doen. Goed kijken wat die ander nodig heeft en desnoods vragen, zodat je kunt afstemmen op zijn of haar verwachtingen. En ja, dat is soms lastig want we kijken allemaal door onze eigen bril naar de wereld.”
Voorkom rood staan
“In tegenstelling tot een betaalrekening hebben stortingen en opnames op een relatiebankrekening de neiging te vervliegen en te verstenen”, zegt Anke. “Een sterke en gezonde relatie is altijd het gevolg van regelmatige stortingen over een lange periode. Wat je DOET heeft veel meer effect dan wat je ZEGT! Dit betekent dat je steeds weer kleine stortingen op je belangrijkste relatiebankrekeningen moet doen om te zorgen dat je niet rood komt te staan. Hoe nauwer de relatie – dat geldt voor je partner maar ook voor je collega’s waarmee je dagelijks samenwerkt – hoe regelmatiger je moet storten. Hoe meer je van iemand afstaat, hoe minder stortingen er nodig zijn omdat je daar niet dagelijks wat mee hoeft. Door de bank genomen dienen er tegenover één opname vijf stortingen te staan.”
Workshop
Gaan de ‘getallen’ van je relatiebankrekening je duizelen? Tijdens het komende Secretaressecongres geeft Anke er een workshop over en neemt ze je mee in wereld van de mogelijke stortingen die je kunt doen. Hoe ‘olie’ je een stroeve relatie met die ene collega? Anke: “Dat zit hem niet alleen in complimenteren maar ook in de ander willen begrijpen, niet het helpen vanuit de reddersrol, maar de ander helpen autonoom beslissingen te nemen. Ook het verduidelijken van wederzijdse verwachtingen is een heuse storting op de relatiebankrekening. Kortom, gemeende aandacht is een wettig betaalmiddel.”