PERSOONLIJKE GROEI
Je bent er een kei in om iedereen op je werk gelukkig te maken. Soms ten koste van jezelf. Totdat je doodmoe op het toilet zit te huilen of in woede uitbarst omdat je emmer overloopt. Met deze tips zorg je goed voor de ander, maar ook assertief voor jezelf.
Tekst Naomi van Esschoten | 11 maart 2025
Ooit had ik een baas die me zeker twee keer per week om 17.10 uur vroeg om nog ‘even’ één klusje te doen. Waar ik dan vervolgens drie kwartier mee bezig was. Slim van hem: zo werkte ik net wat langer, maar hoefde hij geen overwerk te betalen. Toen ik zijn trucje doorkreeg, was ik boos. Eerst op hem, maar daarna op mezelf. Waarom liet ik dit toe?
Ja doei
Het antwoord ligt voor de hand: ik was subassertief. Ik hield alleen rekening met zijn belangen en cijferde mezelf weg. Stiekem was ik ook bang dat ik mijn baas boos zou worden als ik nee zou zeggen. Dus suste ik mezelf met zinnetjes als: ‘zo erg is het nou ook weer niet’, en ‘het is maar een kwartiertje langer’. Maar het zat me niet lekker. Na maanden was ik zó boos dat ik uitriep: ‘Ja daag, bekijk het maar! Morgen om 8.30 uur ben je de eerste weer.’ Hij begreep de boodschap, maar dit was natuurlijk niet de juiste manier. Veel te agressief.
Nee is een zin
De volgende ochtend zat ik tegenover mijn baas. Hij wilde graag weten wat er nou precies aan de hand was. Hij had er niet bij stilgestaan dat mijn werk uitliep en wist niet dat ik graag op tijd thuis wilde zijn om mijn hond uit te laten. Hij zei: ‘Waarom zei je niet gewoon nee? Dat is een antwoord én een volledige zin.’ Hij had gelijk. Je mag grenzen stellen over wat voor jou acceptabel is, en je hoeft niet uit te leggen waarom. Maar bovenal leerde ik dat een ander niet weet waar jouw grenzen liggen. Die moet je zelf aangeven.
Stoppen met sorry
Hoe doe je dat dan? Assertief betekent vriendelijk maar duidelijk zeggen wat je (niet) wilt, in plaats van zeggen wat de ander hoopt te horen. Ik oefende met deze twee zinnen: ‘Nee, het gaat mij niet lukken om die taak op te pakken’, en ‘Nee, ik kan je daar vandaag niet meer mee helpen.’ Normaal kleed ik dit soort zinnetjes graag in met ‘sorry’. Maar waarom? Ik heb niets verkeerd gedaan. Sinds kort vervang ik het woord sorry voor dank je wel. Dus niet: ‘Sorry dat ik je niet kan helpen’, maar: ‘Dank je wel dat je mijn hulp vraagt. Helaas kan ik dit nu niet oppakken.’
Ik ben aan zet
Een valkuil is om na een nee de ander een verwijt te maken: ‘Nee, je laat me elke keer overwerken.’ Assertiviteit betekent iets over jezelf te zeggen: over hoe jij een situatie ervaart. ‘Nee, ik merk dat ik de laatste tijd veel heb overgewerkt en vanavond heb ik andere plannen.’ En tot slot: assertief reageren maakt weinig indruk als je lichaamstaal iets anders uitstraalt. Als je nee zegt, doe het dan uit volle overtuiging. Kijk de ander aan, houd je schouders recht en je borst vooruit. En zeg het met een glimlach. Yes, nee, no, you can!
