15-03-2018 – De MeToo-discussie verspreidt zich nog steeds als een olievlek over de wereld. Maar wat is nu precies grensoverschrijdend gedrag en hoe kun je daar het beste op reageren? Tijdens de interactieve workshop ‘Assertief reageren op grensoverschrijdend gedrag’ geven Sjors Verdiesen en Peter Moors van Locus Training, Coaching en Advies je daar tijdens het Afdelings- en Medisch Secretaressecongres allerlei handvatten voor. Ook leer je hoe je vormen van grensoverschrijdend gedrag kunt herkennen en hoe je kunt reageren op gedrag uit frustratie of dwingend gedrag. Peter Moors, trainer, coach en mede-eigenaar van Locus, geeft er ons in dit interview alvast een voorproefje van.
Door Ellen Smink
Wat is nu eigenlijk grensoverschrijdend gedrag? Peter Moors: “Het is gedrag van mensen naar jou toe dat over jouw grenzen heengaat. Het heeft met je gevoel voor eigen veiligheid en autonomie te maken. Je herkent grensoverschrijdend gedrag naar jou als persoon op het moment dat je je onprettig voelt in een contact met de ander.” Dat kan voor iedereen verschillend zijn, weet Peter. “Wat de een grensoverschrijdend vindt, kan voor de ander heel normaal zijn. Wat we ook vaak zien, is dat mensen wennen aan allerlei vormen van grensoverschrijdend gedrag omdat ze er veel mee in aanraking komen. Het kan dan misschien niet meer als grensoverschrijdend gedrag voelen, maar het toch zijn. Dat kom je bijvoorbeeld tegen in de psychiatrie waarvan bij patiënten of cliënten die een bepaald gedrag vertonen, wordt gezegd dat het er nu eenmaal bij hoort.”
Drie stappen
De vraag is hoe je met gedrag dat jouw grenzen overschrijdt omgaat, zeker als dat gedrag wordt vertoond door iemand die hiërarchisch boven je staat. “Het kan inderdaad lastig zijn om een gesprek aan te gaan met iemand waarvan je je toch min of meer afhankelijk voelt. Zorg er wel voor dat je altijd bij jezelf blijft. Het belangrijkste is dat je voor jezelf aangeeft wat je niet okay vindt. De tweede stap is dat je kenbaar maakt wat het gedrag van de ander met jou doet. Door bijvoorbeeld te zeggen: ‘ik vind het niet prettig wat je hier zegt’. Of: ‘ik vind het niet prettig dat je zo dichtbij staat’, of: ‘ik vind het niet prettig dat je tegen mij aan het schreeuwen bent’. Vervolgens geef je aan wat het effect daarvan op jou is. Dat zijn de eerste twee stappen. Stap drie kan bijvoorbeeld zijn dat je aangeeft wat je wilt dat de ander gaat doen.”
| “Medisch secretaresses die aan de balie werken, krijgen vaker met gespannen mensen te maken die uit frustratie grensoverschrijdend gedrag vertonen.” Peter Moors |  |
Gedrag uit frustratie
Grensoverschrijdend gedrag in welke vorm dan ook vindt in alle sectoren plaats. “Toch denk ik wel dat de zorgsector het in dit opzicht moeilijker heeft dan andere sectoren”, zegt Peter Moors die, voordat hij in 1999 de overstap maakte naar coaching en training, jarenlang als psychiatrisch verpleegkundige werkte. “Je hebt in de zorgsector vaak meer te maken met frustratie uit onmacht en angst. Dat komt omdat patiënten en cliënten veelal in een kwetsbare positie en een moeilijke situatie in hun leven verkeren. Ze zijn angstig over wat er met hen gaat gebeuren, zijn wellicht verward of begrijpen niet precies wat er aan de hand is. Medisch secretaresses die aan de balie werken, krijgen vaker met gespannen mensen te maken die uit frustratie grensoverschrijdend gedrag vertonen. Als iemand echt vanuit frustratie reageert, kan het enorm helpen om aandacht voor de frustratie van die persoon te hebben. Te horen en te zien waar die frustratie vandaan komt en vandaaruit aansluiten en begrip tonen.”
Dwingend gedrag
Tijdens de workshop wordt ook stilgestaan bij het herkennen van en omgaan met grensoverschrijdend dwingend gedrag. “Het is wat anders als iemand uit frustratie een bepaald gedrag vertoont, of dat het wordt gedaan om zijn of haar zin te krijgen. Je hebt mensen die gebruiken dwingend gedrag bewust of onbewust om een bepaald doel te bereiken. Je dreigend opstellen bij de balie, bijvoorbeeld, met het idee dat je daardoor eerder een afspraak krijgt. Is dat voor jou grensoverschrijdend, dan is het belangrijk dat je je grenzen aangeeft, zegt wat je niet prettig aan het gedrag vindt en wat voor effect dit op jou heeft. Tijdens de workshop gaan we hier verder op in. Behalve dat wij als workshopsbegeleiders handvatten geven, vragen we de aanwezige secretaresses ook waar zij in dit opzicht tegen aan lopen en hoe zij daar mee omgaan. Zo leer je niet alleen van ons maar ook van elkaar.”
Tijdens het Afdelings- en Medisch Secretaressecongres op 19 april 2018 verzorgen Peter Moors en Sjors Verdiesen de workshop ‘Assertief reageren op grensoverschrijdend gedrag’.