📈 PERSOONLIJKE GROEI
Een beetje van jezelf en een beetje van AI
Gemak dient de mens. Terwijl jij je bezighoudt met je andere werkzaamheden schrijven AI-modellen als ChatGPT, Bard en AudioPen binnen enkele seconden jouw tekst. Tijdwinst ten top, zou je denken. En dat is ook zo. “Toch komt er meer bij kijken dan je denkt om met AI een persoonlijke en lezersgerichte tekst te schrijven. Jouw input is namelijk bepalend voor de kwaliteit van de tekst die AI uiteindelijk levert. Dus helemaal achteroverleunen, is er niet bij”, zegt Judith Winterkamp, schrijftrainer en -coach in schriftelijke communicatie.
Hoewel Artificial intelligence al sinds de jaren 60 wordt ontwikkeld, was het voor velen van ons tot voor kort een ver-van-mijn-bedshow. Met de introductie van het gratis programma ChatGPT in november vorig jaar werd AI opeens voor iedereen toegankelijk. Judith vertelt: “De mogelijkheden zijn enorm. Bard en ChatGPT geven antwoord op al je vragen en ze schrijven in een mum van tijd een tekst voor je. Het enige wat je hoeft te doen, is naar hun website te gaan, een account aan te maken en een opdracht te geven. ChatGPT heeft overigens ook een betaalde versie die preciezer en correcter werkt en beter beschikbaar is dan het gratis programma.”
“ChatGPT en Bard kunnen je veel schrijfwerk uit handen nemen, maar het denkwerk vooraf moet je nog steeds zelf doen.”
Nauwkeurig instructies geven
Judith: “Het is belangrijk dat je de opdracht aan ChatGPT of Bard nauwkeurig en volledig formuleert. Die opdracht noemen we overigens de prompt. Een prompt als: schrijf een tekst waarin je de klant vertelt wat hij moet doen om bijvoorbeeld subsidie aan te vragen, is onvoldoende. Voordat je het programma de opdracht geeft, moet je eerst zelf bedenken wat precies in de tekst moet staan en waar je die informatie wilt hebben. Vertel ChatGPT of Bard bijvoorbeeld: in de eerste alinea moet dit, in de tweede alinea dat en in de derde alinea dat. Het programma zal dan die structuur in de tekst aanbrengen die jij opdraagt. Dat geldt overigens ook voor de schrijfstijl van je tekst. Je kunt ChatGPT precies vertellen wat de doelgroep is waarvoor hij de tekst schrijft. Het maakt natuurlijk verschil of de lezer bijvoorbeeld een medicus is of een patiënt.”
Judith gebruikt naast ChatGPT ook AudioPen. “AudioPen is echt geweldig. Het programma schrijft jouw ingesproken tekst uit tot de tekst die jij wilt. De tekst die je inspreekt hoeft niet foutloos te zijn. Ook haperingen en herhalingen zijn geen probleem. AudioPen haalt jouw stopwoorden, herhalingen en aarzelingen eruit. Het programma zet bovendien keurig bij elkaar wat bij elkaar hoort. Het voordeel van AudioPen is dat jij zelf de tekst schrijft, nou ja, inspreekt. Het programma zet alleen jouw eigen gesproken verhaal om in geschreven tekst. Dat is toch anders dan dat het programma met jouw opdracht de tekst maakt. Met de gratis versie kun je drie minuten tekst inspreken; met de betaalde versie een kwartier. Dat is een behoorlijke lap tekst.”
Tekst checken op onjuistheden en spelfouten
Judith: “Of je nu AI gebruikt om een tekst te schrijven of niet, je blijft altijd zelf verantwoordelijk voor het resultaat. AI is – in elk geval nu nog – niet meer dan een hulpmiddel dat nog niet altijd perfecte teksten levert. Check het resultaat en vraag ChatGPT of Bard eventueel om de tekst aan te passen. Daarnaast moet je de tekst checken op onjuistheden en spelfouten. Die komen namelijk nog steeds voor.
“Ondanks dat je zelf moet nadenken over de opdracht die je het programma geeft en ondanks dat je de geleverde tekst moet checken, levert AI veel schrijvers een hoop gemak en tijdswinst op. En dat zal alleen maar meer worden omdat de programma’s steeds beter worden. AI is dan ook niet meer weg te denken in ons werk. Ga je goed met de mogelijkheden en beperkingen van AI om, dan kun je een hoop profijt hebben van de ontwikkelingen.”
“Blijf alert op veiligheid en privacy; we weten niet met zekerheid wat gebeurt met de gegevens die je AI toevertrouwt.”
Onderscheid
Is er over een paar jaar nog wel behoefte aan schrijvers en schrijftrainers? vragen we haar. “Absoluut”, antwoordt Judith. “Standaardteksten kun je prima met AI maken, maar een persoonlijke brief of een mail waarin de juiste toon essentieel is, blijft mensenwerk. Bovendien moet je als schrijver het denkwerk voorlopig zelf blijven doen. Dat denkwerk is vaak lastig en daarvoor zijn schrijftrainers nodig. Ik denk wel dat het werk voor schrijvers en dus ook voor schrijftrainers verandert. Hoe precies weet niemand. De ontwikkelingen gaan zo snel en het is nu nog niet te overzien hoe AI precies gaat uitpakken. Niets blijft hetzelfde en het is belangrijk dat we flexibel zijn en onze weg vinden binnen de nieuwe mogelijkheden en onmogelijkheden.”
Workshop tijdens Hét Secretaressecongres
Tijdens Hét Secretaressecongres van 18 april 2024 geeft Judith Winterkamp de workshop ‘Goede teksten schrijven met AI’. Tijdens de workshop leer je hoe je de juiste input voor AI bepaalt en hoe je AI-teksten persoonlijker maakt. Ook staat ze stil bij de nadelen en risico’s van het genereren van teksten met behulp van AI.