“Een beter leven begint in je hoofd”, is de stellige overtuiging van trainer en auteur Wouter de Jong. Wouter, die ook de trainingsorganisatie ‘Mindgym, sportschool voor je geest’ (www.sportschoolvoorjegeest.nl) oprichtte, is ervan overtuigd dat het trainen van je geest net zo belangrijk is als het goed zorgen voor je lichaam. Je kunt nog zo gezond eten en regelmatig bewegen, maar daarmee alleen krijg je bijvoorbeeld chronische stress niet weg. Hoe je die stress wel de baas blijft, vertelt hij tijdens het komende Secretaressecongres. Wij hadden alvast een interview met hem.
Tekst Ellen Smink
“Natuurlijk is het goed als je gezond eet en beweegt, maar je zit pas echt lekker in je vel als je ook mentaal sterk bent. Alles wat je doet is afhankelijk van je bewustzijn. Dus op het moment dat je dat gezond onderhoudt, gaat de kwaliteit van je leven omhoog. Lichaam en geest dansen continue een tango met elkaar. Je moet voor beide goed zorgen. Dan leg je de basis voor een gelukkiger leven”, vertelt Wouter. Al ruim tien jaar verdiept hij zich intensief in de werking van het brein. Dat hij op dit gebied een veel gevraagd trainer zou worden, had hij, toen hij ermee begon, nauwelijks kunnen bevroeden. Na zijn rechtenstudie volgde hij een toneelopleiding en speelde hij in diverse theaterproducties en televisieseries waaronder GTST. Het roer ging om toen hij zelf niet zo goed in zijn vel kwam te zitten. “Ik ging op onderzoek uit en werd verrast over wat er allemaal bekend was op het gebied van hoe je je geest kunt beïnvloeden. Daar wilde ik alles van weten. Zo is het balletje gaan rollen en nu sta ik waar ik sta. Ik voel me gezegend dat ik dit werk mag doen. Dat ik mag praten over dat waar ik daadwerkelijk in geloof en er anderen mee kan helpen. Dat voelt echt als een rijkdom.”
Vier breincircuits
Hoe we voor ons lichaam moeten zorgen, weten we ondertussen wel een beetje, maar hoe zit het met het trainen van onze geest? Wouter: “Dat doe je door vier onafhankelijke breincircuits te trainen: aandacht, veerkracht, positiviteit en altruïsme. Zoals je in de sportschool verschillende fitnesapparaten hebt om je spieren te trainen, zo heb je ook oefeningen om deze vier circuits te trainen. Denk bijvoorbeeld aan meditaties, reflectieoefeningen, of met meer aandacht leren luisteren en ervaren wat het met je doet. Zo zijn er allerlei manieren om je geest te trainen. Het zijn oefeningen die je door de dag kan doen en geen extra tijd kosten. Dat is het mooie van de ‘sportschool voor je geest’. Je kunt op elk moment van de dag een training doen en je hoeft je er niet voor om te kleden.”
Geven zonder verwachtingen
Bij de oefeningen voor de vier breincircuits blijkt het trainen voor altruïsme het snelste effect te scoren. Wouter: “Waar het om gaat is dat we onvoorwaardelijk iets voor een ander doen, of iets aan de ander geven, zonder er iets voor terug te verwachten. Als we dat doen, zorgt dat vaak voor veel positieve emoties, een waterval aan positieve stofjes voor ons brein. De truck is dat je dat geven niet moet doen om het goede gevoel te krijgen. Als dat gebeurt, is dat een bonus, maar het is niet de eerste insteek. Bij hersenscans zie je ook dat het circuit niet oplicht op het moment dat je subtiel iets terugverwacht als je iemand helpt, steunt of iets geeft. Een simpele oefening voor dit circuit is ‘impulsief geven’. Spreek met jezelf af: vandaag ga ik impulsief geven. Op het moment dat je de impuls voelt opkomen, doe je dat ook. Denk bijvoorbeeld aan een lunch met je collega. Je eerste impuls is dat je die lunch wil trakteren. Kort daarna raadt je innerlijke vrek dit wellicht af. Die gaat zeuren: zou je dat nou wel doen, kan je niet beter ‘een tikkie’ sturen en de kosten delen… Omdat je eerste impuls trakteren was, ga je dat alsnog doen. Het principe van vrijgevigheid gaat erover dat je je innerlijke vrek wel opmerkt maar alsnog naar je impuls en niet naar je hebzucht luistert.”
Stressmanagement
De dagelijkse mindgym werkt op vele fronten door. Het helpt vooral ook om chronische stress de baas te blijven. Wouter: “Stress op zich hoeft niet verkeerd te zijn. Het kan zelfs super nuttig zijn. Als je bijvoorbeeld de laatste loodjes van een project wil afronden kan je die stress even goed gebruiken, want dan ga je er extra tegen aan. Maar als het project klaar is, wil je ook weer tijd voor herstel en rust. En dan zie je vaak dat je blijft hangen in die stressmodus en roofbouw op jezelf pleegt. Stress kan dus nuttig zijn, maar het kan er ook voor zorgen dat je een nauwer denkveld hebt; dat je blokkeert en geen andere mogelijkheden meer ziet, omdat je letterlijk maar op een ding gefocust bent. Dat wil je niet. Je wilt juist kiezen en vanuit helderheid en kalmte werken. Het gaat er dus om dat je constructief met stress omgaat en inzet op het moment dat je het wil inzetten.
Daarbij is het belangrijk dat je weet dat stress niet zozeer wordt veroorzaakt door de situatie zelf, maar door de gedachte en je innerlijke monoloog over die situatie. Stel je zit in een file. Als je uit het raam kijkt, zie je links een boze meneer die ook nog probeert voor te dringen en rechts een vrouw die vrolijk met de radio mee neuriet. Stel je vervolgens voor dat je een aurabril opzet en daarmee over de hele file kijkt. Iedereen die van de file gestrest raakt kleurt rood en iedereen die de file ziet als een mooie kans om even te ontspannen, kleurt blauw. Dan zie je waarschijnlijk een hele lange, rode weg met af en toe een paar puntjes blauw, terwijl toch iedereen in dezelfde file staat.”
Oefeningen tegen chronische stress
Hoogste tijd om wat tegen die mindset te doen, vindt Wouter. En daar kunnen we morgen al mee beginnen! Wouter: “Het mooie is dat je dat kan trainen. Alleen al het kijken naar de situatie en tegen jezelf over de situatie praten, heeft een gunstig effect op het omlaag brengen van je stress. De functie van stress vanuit de evolutie is dat het je klaar maakt voor actie om te overleven. Dus stress maakt je van nature onbewust. Daarom is het ook zo moeilijk om uit die mindset te stappen die je bij stress ervaart. Een van de manieren is dat je vaardiger wordt in het oppikken van je lichamelijke signalen. Die signalen kunnen mentaal zijn, in de vorm van bepaalde gedachtes, of bepaald gedrag zoals een kort lontje krijgen of verstrooider worden. Het kunnen ook emotionele of lichamelijke stresssignalen zijn: een knoop in je maag, spanning in je kaak, spanning in je handen… Zo zijn er allerlei signalen. Op het moment dat je schouders tot aan je oren zitten en je helemaal verkrampt bent door stress, ben je vaak te laat. Ben je daar in een vroeger stadium alerter op dan kan je sneller bijsturen. Daarin kun je je trainen. De eerste stap is de bewustwording van stress. Dat op zich zorgt er vaak al voor dat je kalmeert. Er zijn ook technieken om de taak die je uitvoert met een andere mindset te doen. Je kunt veel winst – dus minder stress! – behalen door met een andere houding dezelfde taak uit te voeren.”
Een seconde langer uitademen
“Een andere, simpele en tegelijk impactvolle manier die je direct kan toepassen is je uitademing een seconde langer te maken dan je inademing. Dat is een heel natuurlijke manier om rustig te worden. Als je inademing langer is dan je uitademing maken je hersenen zich klaar voor actie. Denk maar eens als je wil gaan sprinten. Voor je dat doet, zorg je ervoor dat je meer zuurstof hebt om die actie aan te gaan, dus adem je diep in. Op het moment dat je gaat kalmeren en gaat herstellen reageert je lichaam van nature door de ademhaling net iets langer te laten duren. Kijk maar als je thuis komt en moe op de bank ploft. Je ademt automatisch langer uit. Dat is een natuurlijke reactie. Dus met de oefening van iets langer uitademen hack je je hersens om te kalmeren en breng je je stress weer omlaag.”
Toe aan nog meer tips?
Nieuwsgierig hoe je de vier onafhankelijke breincircuits traint? En wil je nog meer tips om stress de baas te blijven? Tijdens het Secretaressecongres van 31 augustus geeft Wouter je tips om je brein te trainen en stress de baas te blijven. Meer weten? Bekijk hier het volledige programma.